Quê tôi ở vùng sông nước miền Tây, ở đó có một mùa mà sẽ chẳng nhầm lẫn với bất cứ nơi đâu bởi nét đặc trưng vừa thú vị vừa lãng mạn, lại mang đến sự trù phú hào sảng cho người dân quê tôi. Đó là mùa nước nổi.
Mùa nước nổi còn gọi là mùa lũ, là một hiện tượng lũ lụt tự nhiên nhưng lại không phải là thiên tai, không gây hại đến người dân trong vùng lũ. Ngược lại mùa nước lũ còn được coi là một mùa để người dân quê tôi mưu sinh bằng nhiều nghề khác nhau nhờ nguồn đặc sản dồi dào.
Mỗi sản vật trong mùa nước nổi đều mang đến nguồn thu nhập dồi dào cho bà con vùng sông Cửu Long, con cá bó rau không còn bán lẻ ba cọc ba đồng nữa mà được tính bằng bạc trăm bạc triệu. Bởi đó là nguồn đặc sản dồi dào phong phú chỉ có trong mùa nước nổi, nào là cá linh, cá rô, cá lóc, bông điên điển, bông súng,...
Giăng lưới là nghề phổ biến ở bất cứ nơi nào có sông có nước có cá đều làm được. Giăng trên đồng nước nổi thì càng mê, tay lưới vừa buôn xuống một dòng, quay lại thăm đã có cá. Cá mắc lưới thường còn sống và rất khỏe vì được thăm thường xuyên nên cá không bị ngợp, chính vì vậy số cá vẫn bán được giá bù đắp cho công lao động của người dân. Không chỉ giăng lưới, người miền Tây còn đặt lú, đặt lờ, đặt nơm, vó bè, 12 cửa ngục, quăng chài,... để bắt cá.
Công việc mưu sinh trên đồng nước nổi có khi kéo dài từ sáng đến trưa. Người dân ra đồng nước lúc nào cũng mang theo một chiếc camen với cơm canh giản dị rồi trong khi làm việc trên đồng tiện tay hái vài cọng bông súng là đã có bữa cơm no lòng để tiếp tục làm việc. Có lẽ đối với nơi phố thị bữa cơm đó rất đạm bạc nhưng đối với người dân quê tôi bữa cơm đó lại vừa ngon vừa ngọt nghĩa vợ chồng chia sẻ ngọt bùi trong cuộc sống.
Những khi say mê với con cá, con tôm người dân phải ngủ lại trên đồng nước nổi để giăng lưới, canh dớn. Họ mang theo dụng cụ nấu nướng để nấu cơm ngay trên xuồng. Người dân miền Tây có tính phóng túng, dù quen hay lạ, hễ là người cùng làm việc trên đồng nước nổi gặp nhau là coi nhau như anh em, sẵn sàng mời nhau bữa cơm, nhâm nhi vài ly rượu để ấm lòng trong những buổi chiều lộng gió hay trong những đêm sương lạnh. Khi ấy bữa cơm trên đồng nước lại ngọt nghĩa ân tình chòm xóm, tình người với người đùm bọc lấy nhau trong cuộc sống. Cứ như thế người dân quê tôi nương tựa nhau, giúp đỡ nhau vào những ngày mưu sinh theo con nước nổi vẫn xoay dòng từ lúc mặt trời mọc đến khi chiều buôn, nước rút.
Đến khoảng cuối tháng 11, con nước sẽ đổ ngược về với thượng nguồn và đọng lại ở đó, tuy mùa nước nổi rút nhưng dư âm về sự trù phú vẫn còn đọng lại đó là nước phù sa đặc quánh, màu mỡ để mầm lúa xanh tốt tiếp tục vươn lên căng tràng nhựa sống cho người dân quê tôi những màu màng bội thu.
Sau những ngày lao động không ngơi nghỉ, người dân quê tôi trở về với ấm no dung túc, những niềm vui vội vã theo nhau về trên khắp xóm làng quê tôi. Họ biết ơn thiên nhiên và thiên nhiên sẽ chẳng bao giờ phụ họ.
Cũng như mỗi mùa nước nổi đi qua vẫn luôn đọng lại trong lòng người dân quê tôi những kí ức đẹp không dễ phai mờ về một vùng quê trong mùa nước nổi. Một mùa của sự trù phú, của tình thương giữa những người dân quê lao động vất vả trên đồng nước trống vắng giá lạnh nhưng vẫn luôn chất chứa một trái tim nồng ấm chân chất và hiền hòa.️
Theo con nước từ tháng 7- 10 âm lịch, về các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long nghe đâu đâu cũng nhắc đến các sản vật mùa nước như: bông điên điển, cá linh, cá chạch, cá lóc đồng,.. nhưng ít ai biết con cá heo xanh cũng là thứ đặc sản hiếm có, phải người sành ăn mới biết đến. Nghe tên cá heo, chắc ai cũng đang hào hứng và tò mò muốn chiêm ngưỡng những con cá heo dài cả mét thì đến khi “giáp mặt” chúng, bạn sẽ ngay lập tức hụt hẫng bởi cá heo chỉ lớn bằng… ba ngón tay.
Sở dĩ gọi là cá heo vì khi bắt lên khỏi mặt nước, cá kêu “éc éc” như tiếng heo (lợn) kêu. Chúng thường sống ở cái dòng chảy mạnh, xuất hiện nhiều ở khu vực thượng lưu sông Hậu và sông Tiền . Vào mùa nước nổi, chúng theo nguồn nước tỏa ra sông cái và các nhánh sông con. Càng về khu vực vùng hạ lưu: Cần Thơ, Sóc Trăng, Hậu Giang,... loài cá này càng ít dần. Cá heo có mình dẹp, chỉ lớn bằng ba ngón tay người lớn, to nhất dài độ chừng một tấc, da láng, màu xanh nhạt không vảy, đầu có 2 ngạnh nhọn. Đuôi, vây, kỳ cá heo có màu đỏ cam rất đẹp. Thịt cá heo béo, thơm ngon và hấp dẫn đến cả phần da, được nhiều người ưa chuộng nên đem lại giá trị kinh tế cao.
Cũng vì thế, hiện nay các món ăn làm từ loài cá này luôn được nhiều du khách du lịch miền Tây ưa thích. Dưới bàn tay tài hoa của người nội trợ, cá heo làm ra rất nhiều món ăn ngon như: nướng muối ớt, kho tiêu, kho sả ớt, nấu canh chua,… Những món ăn này tuy mộc mạc giản dị, mỗi khi nhắc đến cũng khiến ai cũng không khỏi thèm thuồng, nhất là món cá heo kho tộ ăn với cơm cháy hoặc cơm nóng thì thật là “ngon bá cháy bù chét”.
Để làm được món cá heo kho tộ ngon đậm đà đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm khi chế biến. Phải sử dụng cá tươi còn nhảy soi sói, cắt đầu, cắt đuôi, vây, làm sạch ruột, người sành ăn thì để nguyên con… rồi rửa cá bằng một ít giấm chua , hoặc bằng chanh tươi để cá sạch nhớt và hết mùi tanh. Kế đến, để cá ráo nước, ướp cá với các gia vị: nước dừa, nước mắm, tiêu, ớt, nước màu,… khoảng 5-10 phút để gia vị thấm đều vào thịt cá và cũng để cá săn lại, khi kho không bị nát. Sau cùng cho nồi cá lên bếp kho ở lửa liu riu đến khi nước trong nồi sền sệt lại, thêm hành lá và ít tiêu xay. Lúc ấy mùi thơm sẽ tỏa ra ngào ngạt, nước cá sóng sánh, thoang thoảng mùi thơm của hành , cay nồng dìu dịu của tiêu là có thể tắt bếp và thưởng thức.
Thịt cá heo kho mềm nhưng không bở, béo nhưng không nhẩy mỡ. Khi chín cá sẽ bốc mùi thơm phức. Chính vị ngọt bùi của cá hòa cùng với gia vị sẽ làm nồi cá thơm ngon tuyệt đỉnh. Khi ăn, gắp đến miếng cuối cùng vẫn còn thấy ngon. Món này nếu ăn với cơm nóng và ít rau sống lại càng ngon tuyệt. Ai đã thưởng thức một lần khó quên được dư vị mộc mạc, chân quê, không hề pha trộn và màu mè kiểu cọ.
Qua bài viết chắc hẳn bạn đã biết thêm được nhiều điều thú vị về du lịch miền Tây sông nước. Hy vọng với những thông tin trên sẽ hữu ích cho chuyến đi tour miền Tây sắp tới của bạn. Và đừng quên Cattour luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn qua các tour miền Tây từ Hà Nội cũng như tour miền Tây 4 ngày 3 đêm với lịch trình tối ưu và mức giá hấp dẫn nhất nhé!
Cattour tự hào là nhà tổ chức tour du lịch miền Tây hàng đầu!
Xem thêm:
Miền Tây bao nhiêu tỉnh? Bạn đã biết miền Tây gồm những tỉnh nào chưa?
Khám phá miền Tây Nam Bộ? Các tỉnh miền Tây Nam Bộ có gì thú vị mà rất nhiều du khách đều muốn đặt chân đến đây?