Đối với cuộc sống của người dân ở những vùng rẻo cao Tây Bắc, từng ngọn núi, bờ mây, con sông, con suối... đều gắn liền với cuộc sống tinh thần và tâm linh của họ. Mỗi cảnh vật mà bạn thấy trên đường từ dưới xuôi lên Tây Bắc đều ẩn chứa trong đó một câu chuyện, một truyền thuyết và cả những gửi gắm xiết bao ân tình. Và đèo Khau Phạ là một cảnh vật, một mảnh ghép Tây Bắc như thế.