Cùng lên cao nguyên đá Hà Giang thưởng thức những món ăn có một không hai
17/01/2019 / 1,107
Hà Giang, mảnh đất cao nguyên với nắng, gió và đá, có người nói “Hà Giang gần trời hơn gần đất”, vậy trên mảnh đất khô cằn này có những đặc sản gì mà khiến con người ta mê quyến đến vậy, hãy cùng Cattour tìm hiểu nhé.
Mục lục bài viết
I. Cháo ấu tẩu
Ẩu tẩu hay ô đầu, phụ tử, là tên một loại củ mọc nhiều ở vùng núi cao, vốn là một loại dước liệu quý của núi rừng Hà Giang. Với bàn tay tài hoa của những người dân vùng cao nguyên đá thì củ ẩu tẩu được chế biến thành món ăn rất độc đáo, đặc biệt trong số đó là cháo ẩu tẩu.
Cháo ấu tẩu là đặc sản số 1 tại Hà Giang
Ẩu tẩu là cái tên mà người dân bản xứ đọc chệch đi từ tên gọi “ấu tàu”, có lẽ xuất xứ của loài cây này từ Trung Quốc, củ ấu tẩu có vị hơi cay nhẹ nhàng, tính nóng do đó được dùng để làm thuốc rất tốt, nhất là để trị các loại bệnh liên quan đến tính lạnh hoặc được dùng để xoay bóp chân tay, giữ nhiệt vào mùa đông, do đó cháo ấu tẩu cũng là một món ăn ấm áp vào giữa mùa đông giá lạnh. Ấu tẩu bản chất thực ra là có độc, muốn nấu được cháo thì phải có nhiều bí quyết, cùng với đó là rất nhiều các công đoạn thì độc dược mới biến mất hết và trở thành một món ăn ngon miệng và an toàn.
Ngoài ngon miệng, cháo ấu tẩu còn có tác dụng chữa bệnh
Ăn cháo ấu tẩu ở Hà Giang nên ăn vào buổi tối vì ấu tẩu phát huy tác dụng có lợi nhiều nhất là qua giấc ngủ đêm, ngay với những người tại Hà Giang, từ lâu cháo ấu tẩu đã trở thành một món ăn đêm không thể thiếu. Du lịch Hà Giang bạn có thể tìm ăn cháo ấu tẩu ở khắp mọi nơi nhưng để ngon và đúng chuẩn nhất thì chỉ có 2 nơi đó là ở những phiên chợ cao tại Đồng Văn và khu ăn đêm trên đường Trần Hưng Đạo tại thành phố Hà Giang.
Để ra lò được một bát cháo ấu tẩu thì rất công phu
Ngoài những công đoạn phức tạp, những nguyên liệu cầu kì như củ ẩu tảu, hạt gạo của lúa nương cao vùng cao, thịt lợn và móng giò của loại lợn cắp nách, ăn kèm với những loại rau rừng, tất cả những điều đó tạo nên một bát cháo ấu tẩu ngon lành, xứng danh đặc sản số 1 Hà Giang.
Nhắc đến phở, người ta thường nhớ đến hương vị của những bát phở Hà Nội truyền thống, hay những bát phở bò đặc sản của Nam Định, hiếm ai biết đến tại Hà Giang có một món phở cực kì đặc biệt đó chính là món phở chua Hà Giang.
Phở chua là một món ăn độc đáo của người Hà Giang
Được biết món ăn này có xuất xứ từ Trung Quốc với tên gọi là “lường pàn” tiếng Trung Quốc nghĩa là “phở mát”, trái với món cháo ẩu tẩu ở trên hợp khi ăn vào mùa lạnh thì phở mát này lại ăn vào mùa nóng. Nguyên liệu để tạo nên món phở chua cũng khá khác so với các món phở truyền thống, bao gồm các nguyên liệu như: xá xíu (thịt lợn rán), vịt quay, lạp xưởng, lạc rang chao dầu, ngoài ra còn có một số các loại rau thơm, gia vị như ớt chưng, xì dầu mới đúng điệu.
Món ăn có xuất xứ từ Trung Quốc
Cũng trái ngược với món cháo ấu tẩu, vốn là một món ăn đêm được ưa chuộng thì phở chua là món điểm tâm sáng rất được yêu thích của người dân vùng này. Bạn có thể dễ dàng thưởng thức một bát phở chua tại những phiên chợ sớm vùng cao, còn tại thành phố Hà Giang thì những hàng phở chua nổi tiếng nhất nằm tại đường Ngô Quyền, những quán ăn tại thành phố Hà Giang thường rất lâu đời và có chất lượng rất đảm bảo.
Xá xíu, vịt quay cực kì ngon miệng
Nếu phải lựa chọn ra một tiêu chí để món phở chua giống với món cháo ẩu tẩu thì có lẽ đó chính là nguyên liệu để làm nên bánh phở. Việc lựa chọn nguyên liệu phải cực kì cầu kì, phải là loại gạo được gặt từ lúa nương cao nguyên mới có thể làm ra loại bánh phở mềm, thơm và mới tỏa ra được hương vị vùng cao.
III. Lợn cắp nách
Lợn cắp nách là tên một giống lợn ở vùng cao, đây là một loài lợn nhỏ, lại giữa lợn rừng và giống lợn mường địa phương. Khi mang đi bán, người dân thường bỏ vào một chiếc lồng nhỏ và cắp nách mang lên chợ nên được gọi là lợn cắp nách, một sự tích khá dí dỏm và hài hước.
Những chú lợn nhỏ nhắn, xinh xắn
Vì là giống lợn lai giữa lợn nhà và lợn rừng nên thịt của lợn cắp nách vừa mềm mịn nhưng lại rất chắc, lớp da lợn dòn không dai cứng và đặc biệt rất ít mỡ. Lợn cắp nách được nuôi trong môi trường bán tự nhiên, thả rông và ăn những thức ăn hoàn toàn tự nhiên như rau cỏ, ngô khoai nên chất lượng thịt rất được đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, không sợ những hóa chất công nghiệp có trong thức ăn.
Một mẹt thịt lợn cắp nách ngon lành
Lợn cắp nách có thể chế biến được thành rất nhiều món ăn, hiện đại cói, truyền thống có nhưng có lẽ ngon và hấp dẫn nhất là món “lợn tên lửa”. Món lợn tên lửa thực chắt là món lợn quay nguyên con, gọi là lợn tên lửa chính là do cách thức chế biến ra món ăn này, tên tức là nguyên chú lợn được xiên qua một “mũi tên” và đặt lên bếp lửa quay, do đó gọi là lợn tên lửa. Miếng lớn quay tên lửa mềm mịn, da giòn tan và mùi thơm của những loại gia vị như nghệ, thảo quả, gừng, là mắc mật. lá ổi, xả… Điểm nhấn trong món ăn chính là món nước chấm. Nước chấm thịt lợn nướng tên lửa chính là nước được chảy ra từ thịt, từ da con lợn, đó chính là những tinh hoa, tinh túy nhất từ món lợn tên lửa, mang đậm hương vị vùng cao.
Lợn tên lửa với làn da bóng loáng, hấp dẫn
Muốn thưởng thức món lợn cắp nách chuẩn xịn tại Hà Giang các bạn có thể đến những nhà hàng trên địa bàn Hà Giang, tại đây luôn phục vụ món lợn cắp nách với chất lượng tốt nhất. Không những thế, khi đến với những phiên chợ vùng cao, các bạn hoàn toàn có thể mua thịt lợn tươi mang về làm quà cho gia đình, cùng gia đình thưởng thức hương ví có một không hai của miên núi Hà Giang.
IV. Thắng cố
Đến với những phiên chợ tại vùng cao Đồng Văn, các bạn sẽ thấy bên đường một chiếc chảo rất to, bốc hơi nghi ngút và có hương thơm ngào ngạt của những loại hương liệu tự nhiên như thảo quả, xả, gừng, hoa hồi, quế… cức kì hấp dẫn mới mõi du khách đi ngang qua.
Hoa hồi, quế và thảo quả là những nguyên liệu không thể thiếu cho món thắng cố
Thắng cố là cái tên đọc chệch đi của thảng cố, tức là canh xương. Nguyên liệu chính của món ăn này cũng chính là xương, thường là xương ngựa và thêm cả một chút thịt ngựa và không thể thiếu nội tạng ngựa. Truyền thống ngày xưa là chỉ dùng thịt, xương và nội tạng của ngựa để làm, nhưng ngày nay, đồng bào miền cao Hà Giang đã biến tấu thêm hai nguyên liệu nữa là bò và trâu.
Một bát thắng cố ngon lành
Thắng cố với một vài người có thể là một món ăn kinh dị và khá khó ăn, nhưng với những người đã quen với hương vị của thắng cố thì chắc chắn các bạn sẽ bị nghiện cái vị béo ngậy của miếng thịt, hơi nóng bốc nghi ngút từ chiếc chảo giữa thời tiết giá lạnh miền núi cao, chắc chắn một bát thắng cố sẽ là sự lựa chọn không thể thiếu của một chuyến du lịch Hà Giang 3 ngày 2 đêm.
Sự kết hợp độc đáo giữa thịt, nội tạng ngựa và những gia vị đã tạo nên thắng cố
Thắng cố vốn dĩ là một món ăn dùng trong những dịp đoàn tụ gia đình, thường đường dùng trong những dịp lễ tết đoàn viên hay bạn bè lâu ngày gặp lại. Tuy nhiên tại những phiên chợ vùng cao thì thắng cố cũng được phục vụ theo suất như phở, cháo hay các loại đồ ăn tương tự, bát thắng cổ nóng hổi, thực khách vừa thổi vừa ăn, nhâm nhi thêm chén rượu ngô vùng cao thì mới thực sự là đến với du lịch Hà Giang.
Những nồi thắng cố lớn tại những phiên chợ Hà Giang
Tại Hà Giang các bạn có thể thưởng thức thắng cố ở bất cứ đâu, tuy nhiên thắng cố ngon nhất, đúng điệu nhất phải lên tới phiên chợ vùng cao Đồng Văn, phiên chợ này chỉ họp một lần duy nhất vào chủ nhật hàng tuần, thắng cố ở đây bán lai dai, đến mức chợ đã bắt đầu vãn thì những hàng thắng cố vẫn còn bán và vẫn còn những người lai dai, nhâm nhi chén rượu. Thắng cố không chỉ là một món ăn của người Hà Giang, mà nó còn là một tập tục, một nét văn hóa của người dân cùng cao.
V. Rêu nướng
Trên địa bàn Hà Giang có rất nhiều dân tộc thiểu số, mỗi dân tộc lại có một nét văn hóa khác nhau, mỗi dân tộc lại có nét ẩm thực khác nhau, trong đó đặc sắc hơn cả có lẽ là món rêu nướng của người Tày. Rêu ở đây chính là loại rêu mọc nhiều ở bờ suốt, những mạch nước chảy mang nhiều khoáng chắt từ núi chảy ra, do đó rêu ở đây cực kì sạch sẽ và rất bổ dưỡng. Trên thực tế đây cũng chính là một bài thuốc của người dân tộc Tày, rêu giúp lưu thông khí huyết, giải độc, ổn định huyết áp…
Rêu nướng là một món ăn độc đáo, nhiều màu sắc
Rêu chế biến món rêu nướng phải là loại rêu đá mọc dưới suối, loại rêu này thường chỉ có vòng đời khoảng 10 ngày, nếu để chế biến thành món ăn thì chỉ được lấy loại rêu từ 3 đến 4 ngày, nếu già hơn thì rêu sẽ cứng, chuyển màu và không thể ăn được. Mang rêu về phải trải qua một loạt các công đoạn chế biến như phải rũ nước cho hết nhớ và cát, phải ướp rêu với những gia vị như sả, mùi tàu, hẹ, muối, sau đó được gói trong lá dong và đặt lên bếp than hồng, khi lá dong bắt đầu chuyển màu sậm thì tức là rêu đã chín, kho mở bó lá dong gói rêu ra, mùi thơm của các loại gia vị bốc lên ngào ngạt khiến không ai có thể cưỡng lại được sức hấp dẫn của món ăn dân dã này.
Cách làm rêu nướng truyền thống
Ngoài làm món nướng, rêu cũng có thể dùng để chế biến thành những món như nấu canh xương, hầm với gà, rán với trứng, làm nộm… Ngoài ra đồng bào dân tộc Tày cũng có một cách để dự trữ rêu rất hay đó là phơi khô rồi cất lên gác bếp để ăn dần, dự trữ.
Một biến thể của rêu nướng với trứng và thịt
Nếu muốn thưởng thức món ăn này thì các bạn hãy tìm đến những homestay mà có chủ là người Tày, hoặc đến những nơi có cộng đồng người Tày đông đảo, chắc chắn món ăn này sẽ không làm bạn thất vọng.
Như đã nói ở trên, trên cao nguyên đá này có rất nhiều món ăn mà nguyên liệu của nó được làm từ loại gạo từ lúa lương chất lượng tuyệt hảo, và một trong số đó chính là bánh cuốn tại phố cổ Đồng Văn. Bánh cuốn thì ở đâu cũng có nhưng ở Đồng Văn có lẽ là đặc biệt nhất, để làm ra những chiếc bánh cuốn đòi hỏi một bàn tay khéo léo và nhanh nhẹn, lúc lấy bánh ra và cuốn cũng cần một đôi tay khéo, sử dụng lực vừa đủ không rất có thể làm vỡ bánh. “Siêu đầu bếp Gordon Ramsey” đã từng thốt lên rằng “thật may mắn vì tôi không sinh ra ở Việt Nam, nếu sinh ra ơ Việt Nam tôi sẽ là một đầu bếp rất tệ”, ông đã nói vậy sau khi thử làm bánh cuốn vùng cao. Từng đó thôi cũng thấy để làm được món bánh cuốn tưởng chừng đơn giản nhưng không hề dễ dàng gì.
Bánh cuốn Đồng Văn đơn giản nhưng ngon miệng
Bánh cuốn Đồng Văn thường cuốn chặt tay và nhiều nhân hợn bánh cuốn dưới xuôi, đặc biệt chỉ cần đập thêm một quả trứng, cùng với hương vị béo ngậy của trứng, hòa với nhân thịt mộc nhĩ, hương thơm của bột gạo lúa nương thì quả thật bánh cuốn Đồng Văn mang một hương vị đặc trưng, khó quên.
Bánh cuốn Đồng Văn mang một hương vị khó quên
Điểm đặc biệt trong món bánh cuốn Đồng Văn đó chính là phần nước chấm bánh cuốn, bánh cuốn Đồng Văn có phần nước chấm không như những món bánh cuốn khác, nước chấm là món nước chấm từ mắm chua ngọ. Bánh cuốn Đồng Văn có nước chấm là nước dùng ninh xương do đó có một hương vị đậm đà, cho thêm vào đấy những loại rau thơm làm nổi lên hơn nữa hương vị của món ăn, chỉ cần bỏ thêm vào một hai miếng chả, thêm chút ớt thì quả thật hương vị tạo nên là vô cùng khó quên với mỗi du khách.
Bánh cuốn Đồng Văn có phần nước chấm rất đặc biệt
Muốn thưởng thức bánh cuốn Đồng Văn, chắc chắn qua cái tên gọi các bạn cũng biết nó ở đâu rồi, đó chính là tại phố cổ Đồng Văn, một địa danh rất nổi tiếng của Hà Giang. Đến đây không chỉ có cảnh quan, kiến trúc mà còn có món bánh cuốn trứ danh, không thể lẫn đi đâu được.
VII. Bánh tam giác mạch
Có lẽ với một số bạn còn lạ lẫm, thì tam giác mạch đơn giản chỉ là một loài hoa rất đẹp và thu hút du lịch ở Hà Giang mà không biết tam giác mạch thức ra là một loại cây lương thực tại Hà Giang. Tam giác mạch là một loại cây nuôi lấy hạt tương tự như lúa gạo, hình tam giác và có vị như các loại ngô và ngũ cốc. Loại hạt này được người Hà Giang khéo léo chế biến thành món bánh này.
Bánh tam giác mạch
Hạt tam giác mạch sau khi thi hoạch về sẽ trải qua những công đoạn như tách vỏ, giã tách lấy bột, sàng lấy bột mịn rồi sau đó bột được nhào thành bánh và đem đi hấp chín. Đến lúc bán, người bán hàng sẽ nướng bánh trên những bếp than và sau đó bánh sẽ được đến tay những thực khách. Do đó muốn thưởng thức bánh tam giác mạch, các bạn có thể đến những phiên chợ vùng cao, tìm đến những chiếc bếp hồng ấm áp, mà trên đó là những chiếc bánh tam giác mạch.
Bánh tam giác mạch được nướng trước khi đến tay thực khách
Ngày xưa, tam giác mạch chỉ là một loại lương thực năng suất thấp, người Hà giang chỉ ăn bánh tam giác mạch khi đã kết thúc mùa ngô, tuy nhiên với việc được chú ý vài năm trở lại đây, tour Hà Giang cực kì hút khách bởi hoa tam giác mạch thì đột nhiên tam giác mạch trở thành một góp phần giúp bà con miền núi thoát nghèo, ổn định hơn cuộc sống vốn đã rất bấp bênh tại nơi cao nguyên đá này.
Ít ai nghĩ rằng những bông hoa tam giác mạch nhỏ bé này đang giúp người dân Hà Giang đổi đời
VIII. Cơm lam Bắc Mê
Cơm làm là một nét đặc sắc trong văn hóa ẩm thực của người dân vùng cao, lên vùng cao mà không được thưởng thức cơm lam thì thật là một điều đáng tiếc. Tại Hà Giang, cơm lam đặc sản tại huyện Bắc Mê, tỉnh Hà Giang là được làm một cách đơn giản nhưng lại vô cùng ngon miệng. Vẫn là những hạt lúa nếp lương thơm ngon, được ngâm kỹ rồi bỏ vào những ống tre nứa. Việc quyết định rằng cơm lam ngon hay không phụ thuộc rất nhiều vào việc lựa chọn loại gạo nào để làm cơm lam, rất may mắn vì Hà Giang có những giống gạo nếp cực kì ngon, trứ danh đặc sản miền cao nguyên đá.
Cơm lam ngon thì gạo phải ngon
Những ổng nứa sau khi được nhồi đầy gạo và nước đủ dùng thì sẽ được đặt lên những bếp than hồng, để cơm lam chín đều, người ta phải xoay từ từ, liên tục làm sao để cho phần xung quanh ống không bị cháy. Khoảng 1 giờ thì cơm chín là có thể thưởng thức được. Cơm lam Bắc Mê thơm ngon, quện vào cùng với đó là mùi lá chuối thơm nức, ăn kèm với cơm lam có thể là muối vừng, thịt lợn cắp nách hay các loại cá ở suối, vịt quay...
Cơm lam mà ăn với vịt quay thì hết xảy
Nếu có cơ hội đến Hà Giang, hãy ghé thăm Bắc Mê một lần để thưởng thức món cơm lam trứ danh, thưởng thức trọn vẹn hương vị núi rừng, cũng đừng quên mua về làm quà cho gia đình và người thân, các bạn nhé.
Lại thêm một món ăn nữa có vẻ ngoài giống với một món ăn ở dưới xuôi, thắng dền cũng tương tự như bánh trôi nước ở dưới xuôi nhưng hương vị có phần khác hơn một chút, nó gần với món “sủn dìn” của người Hải Phòng hơn vì có lẽ là chung một nguồn gốc là món ăn của người Trung Quốc. Tuy nhiên Thắng dền lại có những đặc điểm khác biệt mà các món bánh trôi nước khác tại Việt Nam không có, đó chính là nguyên liệu tạo nên những chiếc bánh nhỏ nhỏ xinh xinh kia phải là gạo nếp Yên Minh, gạo nếp Yên Minh – Hà Giang từ lâu đã trở thành một biểu tượng, một chuẩn mực của gạo nếp, hạt gạo to, chắc, mẩy, bột đượcn xay ra từ gạo nếp Yên Minh có chất bột đặc, quánh, để làm bánh thì thực sự rất tuyệt vời.
Một bát thắng dền nhiều màu sắc
Thắng dền Hà Giang còn khác biệt hơn các món bánh nước đó chính là món nước dùng được nấu từ đường và gừng tạo nên một vị cay nồng khó quên giữa thời tiết giá lạnh của vùng núi cao Hà Giang, mỗi một nơi, mỗi một vùng lại có một khẩu vị thắng dền khác nhau, lại có cách nấu nước đường khác nhau và có vụ cay khác nhau, viên thắng dền thường có nhân đỗ, mèn mén (ngô xay rồi đồ lên), rưới thêm vào đó là một chút nước cốt dừa cho thêm phần béo ngậy. Một bát thắng dền thường chỉ có giá khoảng 5 – 7000 đồng nên là một món ăn chơi rất được ưa chuộng tại Hà Giang.
Thắng dền phù hợp với Hà giang vốn dĩ rất lạnh
Tại Hà Giang muốn ăn thắng dền chuẩn thì phải đến vùng núi cai Quản Bạ, nơi những hạt nếp Yên Minh được sinh ra, ta mới cảm nhận được hết cái vị thơm ngon của miếng bánh cũng như cảm giác cay nồng, tê tê của loại nước dùng đặck biệt.
Nước dùng thắng dền có nhiều sự khác biệt so với những loại bánh nước khác
Thịt trau gác bếp xa xưa vốn là cách người dân Hà Giang tích trữ lương thực và thực phẩm, tuy nhiên sau này, với đôi tay tài hoa của những con người vùng cao thì thịt trâu gác bếp được nâng lên tầm cao mới là một món ăn đặc sản có một không hai của núi rừng phía Bắc. Những thớ thịt trâu đen do ám khói nhưng bên trong lại có một màu hồng hấp dẫn, khi xe ra hương thơm của khói bếp bốc lên ngào ngạt kèm theo đó là mùi vị của những loại gia vị đã ngấm vào thịt không khỏi kích thích mọi giác quan của thực khách.
Thịt trâu gác bếp Hà Giang đậm đà khó quên
Bắt đầu được biết đến trong những căn bếp của người Thái Đen tại Hà Giang, ngày nay thịt trâu gác bếp đã trở thành một món nhậu yêu thích của các quý ông khi uống bia hoặc là một món ăn chơi thú vị của các chị em và các cháu nhỏ, với cách làm đơn giản, hương vị gần gũi đậm đà bản sắc quê hương. Thịt trâu sau khi lọc ra thành từng thớ, sẽ được mang tẩm ướp gia vị đặc biệt như ớt, xả gừng và đặc biệt không thể thiếu mắc kén – một loại hồ tiêu đặc biệt của Hà Giang. Sau khi tẩm ướp gia vị xong, các thớ thịt trâu sẽ được xiên lại và treo lên bếp củi của mỗi gia đình. Khỏi tỏa ra từ những thanh củi rừng, mang tinh hoa của núi sẽ làm chín các thớ thịt, mang cho thịt trâu gác bếp Hà Giang một hương vị khó quên mà không nơi nào có được.
Thịt trâu và lạp xưởng gác bếp
Ngoài thịt trâu gác bếp ra thì người dân Hà Giang còn có một món ăn khác, cũng giống cách chế biến như thịt trâu gác bếp đó chính là lạp xưởng, cách làm lạp xưởng cũng như các loại lạp xưởng hay xúc xích khác, thịt nửa nạc nửa mở được băm nhuyễn cùng với các gia vị và rượu trắng được nhồi vào phần lòng non và đặt lên bếp hun khói.
Hun khói, hun khói nào
Nhiều người vẫn băn khoăn về những mặt hàng thịt trâu gác bếp và lạp xưởng được bán trên thị trường, đó có thể là thịt trâu gác bếp và lạp xưởng với chất lượng cao và an toàn vệ sinh thực phẩm, tuy nhiên những loại thịt trâu gác bếp này được làm một cách công nghiệp với những lò hun khói lớn chứ không phải được hun khói trong bếp nấu ăn của mỗi gia đình. Muốn được thưởng thức món thịt trâu gác bếp và lạp xưởng đúng chuẩn và chứa đựng những tình cảm hay hương vị quê hương, các bạn phải đến với Hà Giang, nơi được coi là có món thịt trâu gác bếp ngon nhất Việt Nam này.
XI. Xôi ngũ sắc
Nếu được chọn ra một món ăn đặc sắc nhất của Hà Giang thì chắc đứng đầu trong danh sách chính là món xôi ngủ sắc. Một mâm xôi ngũ sắc phải có đầy đủ 5 màu: đỏ, xanh, vàng, tím, trắng tượng trưng cho ngũ hành Kim, Mộc Thủy, Hỏa, Thổ. Xôi ngũ sắc ở Hà Giang không chỉ đẹp mặt mà còn mang ý nghĩa về văn hóa, một mâm xôi ngũ sắc chính là tượng trưng cho sự hòa hợp trời đất, của các nguyên tố hình thành nên vũ trụ, qua mâm xôi ngũ sắc, người dân Hà Giang gửi vào đó thông điệp về ướng muốn mưa thuận, gió hòa, làm ăn tấn tới, thuận lợi.
Xôi ngũ sắc là món ăn độc đáo bậc nhất Hà Giang
Để xôi có được 5 màu sắc đẹp mắt như thế, những người đồ xôi phải trải qua rất nhiều công đoạn quan trọng từ chọn gạo cho đến lựa chọn những nguyên liệu để nhuộm xôi, tất cả những nguyên liệu này đều có xuất xứ thiên nhiên, an toàn và đặc biệt là đem đến những hương vị vô cùng ngon miệng cho món xối. Ví dụ như màu đỏ thì được làm từ gấc, màu xanh được làm tử vỏ bưởi, màu vàng của đỗ hoặc nghệ, màu tím của lá cơm đen… từng đó quy trình và nguyên liệu cũng góp phần làm nên một món ăn cầu kì có một không hai.
5 màu sắc tượng trưng cho ngũ hành
Để thưởng thức món xôi ngũ sắc người dân làm tại Hà Giang thì có lẽ hơi khó vì xôi ngũ sắc chỉ được người Hà Giang làm vào những dịp năm mới, tết đến xuân về. Tuy nhiên đến với những nhà hàng đặc sản Hà Giang, các bạn vẫn có cơ hội thưởng thức món ăn đặc biệt có một không hai này.
Xôi ngũ sắc thường được dùng trong những dịp quan trọng của người Hà Giang
XII. Chè San tuyết
Chè San tuyết hay Shan tuyết là một loại chè đặc biệt, được hái từ những cây chè đặc biệt của vùi núi cao Hà Giang. Không như những cây chè mà ta vẫn thấy ở những vùng trung du, cây chè thường thấp, thân mềm thì chè san tuyết lại có gốc cổ thụ, to đến 1 người lớn ôm mới xuể. Khi thu hoạch thì người ta phải treo lên những thân cay này thì mới hái được chè. Ước chừng những gốc chè ở đây phải đến 300 năm tuổi. Gọi là chè san tuyết vì những búp chè này có một lớp lông tơ phủ lên búp chè, trắng tựa tuyết và mềm như nhung.
Cảnh hái chè san tuyết tại Hà Giang
Vì mọc ở độ cao lớn và những gốc chè đều là gốc chè cổ thụ nên chè san tuyết mang trong mình hương vị của núi rừng và cao nguyên đá Hà Giang, theo quan niệm của người Dao sống tại Hà Giang, nướng nóng mang đến hơi ấm của bếp lửa, kết hợp với tinh hoa của chè san tuyết thì sẽ tạo nên một loại thức uống bổ dưỡng, có lợi cho sức khỏe cũng như tăng cường tính táo, thể trạng của mỗi người.
Phóng sự về chè san tuyết của VTV
Thưởng thức chè san tuyết, các bạn cũng không phải lo lắng về vấn đề an toàn thực phẩm, vì là loại chè chưa đựng tinh hoa của trời đất, nên những nguyên liệu chăm bón chè luôn là những nguyên liệu sách, tuyệt đối không dùng các loại phân hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, đồng bào dân tộc ở đây đa số là khai thác chè san tuyết ở dạng khai thác tự nhiên. Ngay cả đến công đoạn chế biến và bảo quản cũng được các đồng bào dân tộc thực hiện một cách tỉ mỉ và phức tạp, đặc biệt vì không dùng chất bảo quản nên công đoạn này buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt những nguyên tắc, làm sao để những búp chè để được lâu nhất và không bị hỏng.
Không những nổi tiếng về vị chè ngon hiếm thấy, chè san tuyết còn nổi tiếng với những công dụng chữa bệnh có một không hai như chống ung thư, giải độc gan, giảm bợt quá trình lão hóa… do đó chè san tuyết không chỉ là một thức uống dùng để nhâm nhi hàng ngày mà còn là một loại nước uống bổ dưỡng, tăng cường sinh lực hàng ngày.
XIII. Mật ông bạc hà
Mật ong bạc hà là một đặc sản Hà Giang từ rất lâu đời, tuy nhiên trước kia thì loại mất ong này rất ít, thường chỉ để phục vụ người dân địa phương, rất ít bán ra ngoài. Số lượng ít như vậy là do loại mật ong này chỉ có tại cao nguyên đá Mèo Vạc – Hà Giang với những bông hoa bạc hà tím biếc, ông ở đây lấy phần từ hoa bạc hà và luyện lên những giọt mật ong đặc biệt, có một không hai mà không nơi nào có được.
Mật ong bạc hà với màu sắc bắt mắt
Mật ong bạc hà có vị the mát của bạc hà, vị ngọt dịu, không khé cổ và đặc biệt mùi thơm của mật ong bạc hà ngạo ngạt, thơm hơn rất nhiều so với những loại mật ong khác màu sắc cũng rất khác biệt so với các loại mật ong khác, mật ong bạc hà có màu vàng chanh, rất sáng. Nếu mật ong để lâu sẽ bắt đầu kết tinh lại giống như đường phèn, đây chính là cách để nhận biết mật ong thật hay mật ong giả trôi nổi trên thị trường. Mật ong bạc hà từ bấy lâu nay luôn được truyền tai nhau là một bài thuốc quý có tác dụng đặc biệt có lợi với sức khỏe, bồi bổ người mới ốm dậy, chữa các bệnh liên quan đến viêm họng, hô hấp…
Những chú ong luyện mật từ phấn cây hoa bạc hà tím biếc
Để mua được những lít mật ong bạc hà tốt nhất, chất lượng nhất các bạn phải đến với tour du lịch Hà Giang một lần, lên vùng núi cao Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc, đây chính là nguồn gốc của loại mật ong quý hiếm này.
Những tổ ong thấm đẫm mật, ngon lành
XIV. Thịt chuột La Chí
Nhắc đến thịt chuột, nhiều người không khỏi rùng mình vì nghĩ đến những con chuột lúc nhúc trốn tronmg những ống cống kia. Tuy nhiên ở La Chí – Hà Giang thì thịt chuột là một đặc sản của rừng núi, đặc biệt cực kì thơm ngon và sạch sẽ đấy nhé. Thịt chuột ở đây được tuyển chọn rất kĩ, phải là chuột đồng, sống trên những vách đá treo leo nên thịt săn chắc, béo ngậy. Ở La Chí người a sử dụng chuột làm thức ăn hàng ngày như người dưới xuôi sử dụng thịt lợn, và không biết từ bao giờ món thịt chuột nơi đây lại trở thành đặc sản.
Thịt chuột La Chí vàng rụm, béo ngậy
Thịt chuột ở La Chí có thể làm thành rất nhiều món, nhưng trong đó có lẽ nổi tiếng hơn cả là món chuột nướng và chuột gác bếp. Chuột nướng sau khi được ướp với muối sẽ được vùi vào trong tro bếp đang cháy cho đến khi chín, da thịt chuột căng mọng, miệng thịt mềm, xương mềm béo ngậy nhưng không ngán chút nào. Trong khi đó món thịt gác bếp thì còn độc đáo hơn, những chú chuột sau khi sơ chế qua sẽ được đặt treo lên bếp như món thịt trâu và lạp xưởng gác bếp, đến khi ăn thì có thể nướng lên thành món khô chuột nướng, hoặc có thể ngâm nước, thái ra để làm món khô chuột xào, cực kì ngon và lạ miệng.
Phải đến La Chí một lần trong chuyến đi Hà Giang của mình, để thưởng thức món thịt chuốt trứ danh, không nơi nào có, thịt chuột La Chí đã trở thành một thứ gì đó rất đặc biệt trong ẩm thực của vùng núi cao Hà Giang.
Quả thực mà nói, từ đầu đến giờ chúng ta cứ nhắc đến thịt lợn cắp nách, thịt trâu gác bệp, lạp xưởng gác bếp, thắng cố, thịt chuột La Chí… mà không nhắc đến một thứ “thần thánh” buộc phải đi kèm với những món ăn trên, đó chính là rượu ngô, một đặc sản vô cùng nổi tiếng của cao nguyên Đà Hà Giang. Rượu ngô Hà Giang có một hương vị rất lôi cuốn người uống, rượu ngô không hề gắt và khó uống mà ngược lại rất êm, cuốn rượu, chưa kể đến mùi thơm mê hoặc lòng người nhưng cũng rất giản dị, tinh tế nữa, đó chính là mùi hơi khê khê của bếp củi nấu lên rượu và mùi thơm thanh mát của ngô.
Rượu ngô là thứ không thể thiếu trong những buổi "cà kê" của người dân Hà Giang
Để có được loại rượu đặc biệt mê hoặc lòng người như thế, ngoài việc tuyển chọn ngô nếp non của cao nguyên ra hay phải có kĩ thuật nấu rượu điêu luyện thì một điều quan trọng nhất chính là men rượu. Men để nấu rượu ngô không phải là loại men thường, mà mỗi nhà nấu rượu ngô lại phải tự làm men, men nấu rượu ngô được làm từ một loại hạt có tên là hạt hồng mì. Hồng mì có họ gần với hạt kê, sau khi thu hoạch thì hồng mì được nghiền nát thành bột, sau đó nhào với nước và được nặn thành bánh. Sau khi khô thì những bánh men này được đặt lên trên gác bếp và sẽ được sử dụng để nấu rượu. Các công đoạn nấu rượu cũng cực kì phức tạp, ngô non được tuyển chọn kĩ, luộc lên rồi trộn với bột men, sau 5 đến 7 ngày thì được lấy ra trưng cất lấy rượu, để nấu nồi trưng cất rượu, những nghệ nhân nấu rượu buộc phải dùng loại bếp than củi, nồi trưng cất cũng phải là loại nồi được làm từ gỗ, như thế mới giữ được hương vị rừng núi, gần gũi của thiên nhiên có trong rượu ngô.
Men hồng mì để làm rượu ngô
Để có được những giọt rượu ngô ngon nhất khi đến với Hà Giang, các bạn hãy đi ngược lên vùng núi Bắc Hà, ở đây có trồng những nương ngô ngon nhất Hà Giang, có loại men ngon nhất Hà Giang và đặc biệt là có những nghệ nhân nấu rượu tay nghề cao nhất Hà Giang.
Cảnh người dân đang nấu rượu
Rượu ngô Hà Giang là một biểu tượng của vùng núi phía Bắc này, đến với Hà Giang chắc chắn ai cũng muốn mang về một ít rượu ngô, để gia đình dùng trong những dịp trang trọng, tiếp khách hay chiêu đãi bạn bè. Giọt nồng được chắt từ ngô non này ấm nồng, dịu dàng nhưng đầy mê hoặc, cũng giống như mảnh đất và con người của miền cao nguyên đá này vậy.
XVI. Cam sành Bắc Quang
Bắc Hà có rượu ngô ấm nồng thì Bắc Quang có cam sành ngọt ngào. Bắc Quang chính là vựa cam nổi tiếng và lớn nhất Hà Giang. Cam mua khi đi du lịch Hà Giang khác hơn hẳn các loại cam ở những nơi khác, quả cam to, vỏ sần sùi nhưng vị ngọt lại thanh mát, từng tép cam thì mọng nước và mùi thơm lại rất khác biệt không lẫn đi đâu được. Chưa hết, cam Hà Giang có vỏ dày, cùi dày, mọng nước lên để được rất lâu, không sợ héo không sợ thối nên các bạn hoàn toàn có thể yên tâm mua về làm quà cho gia đình, người thân được rồi.
Những quả cam sành Bắc Quang đang vào dịp thu hoạch
Quả cam sành Bắc Quang cùng mới mật ong bạc hà Mèo Vạc chính là niềm tự hào của bà con Hà Giang, là công cụ thoát nghèo của những người nông dân sống trên những vách đá treo leo một nắng hai sương vất vả.
Bắc Quang có diện tích trồng cam rất lớn
XVII. Mèn mén
Trên mảnh đất cao nguyên đá Hà Giang, nếu đến nơi đây các bạn sẽ biết ở đây đá nhiều hơn đất, việc canh tác nông nghiệp là cực kì khó khăn đặc biệt là với cây lúa nước, do đó người ta luôn phải tìm những loại lương thực khác để bù vào sự thiếu thốn của hạt gạo.
Để lựa chọn lương thực thay thế gạo, ngoài tam giác mạch còn có ngô, ngô là một loài cây cần ít đất và ít nước tưới, rất phù hợp để trồng trên cao nguyên đá, từ đó người Hà Giang đã có một món ăn rất ngon đó chính là mèn mén.
Mèn mén đọc chệch của tiếng Trung Quốc nghĩa là bột ngô hấp, nguyên liệu làm nên nó cũng rất đơn giản, ngô được xay ra và hấp lên như xôi. Mèn mén được người dân vùng cao Hà Giang sử dụng thường xuyên trong bữa tương tự cơm tẻ của người dưới xuôi. Điều tạo nên sự hấp dẫn của mèn mén đó chính là hương thơm của ngô, vị ngọt của ngô được hòa quên vào làm một, tạo cảm giác thú vị khó quên cho những người thưởng thức món ăn này. Mèn mén đôi khi được người Hà Giang dùng chung với thắng cố, tạo nên một hương vị tuyệt vời
Trên đây là những đặc sản hiếm có, có một không hai tại Hà Giang, nếu đến với mảnh đất cao nguyên đá Hà Giang này một lần, hãy cố gắng thưởng thức hết những đặc sản trên vì tất cả đều là những tinh hoa của trời đất, chính là “sứ giả” của trời, là năng lượng của đất được nhào nặn trên tay những con người của mảnh đất địa đầu cực Bắc của tổ quốc.
Du lịch Hà Giang - vùng đất địa đầu Tổ quốc với cảnh sắc tuyệt đẹp, nền văn hóa đa dạng. Đăng ký tour du lịch Hà Giang 2024 cùng Cattour, bạn sẽ được chiêm ngưỡng Cột cờ Lũng Cú đầy kiêu hãnh, xuôi thuyền trên sông Nho Quế xanh như ngọc, cao nguyên Đồng Văn huyền thoại bên bờ sông Lô, những cung đường uốn lượn, những ruộng bậc thang đẹp như tranh vẽ.
Đến với Hà Giang, du khách đã lần nào xách xe đi lang thang khắp nẻo? Đi thật nhiều để thấy rằng Hà Giang không những được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho những vách đá tai mèo hiểm trở, những con đèo hùng vĩ,... mà còn có cả những điều cực nên thơ, mộng mị. Trong đó có Lao Xa, một thôn nhỏ của người Mông nằm trên núi đá cao, lọt thỏm giữa những mỏm đá cao nơi cao nguyên Đồng Văn…
Rất nhiều quốc gia, đặc biệt là khu vực châu Á, đều có một khu phố tập trung đông đúc người Hoa sinh sống và hội tụ đầy đủ những nét truyền thống, văn hóa đặc sắc của Trung Hoa - được gọi là khu phố Chinatown. Ở Singapore cũng vậy, Chinatown Singapore không chỉ mang đến một background siêu đẹp để check in sống ảo mà còn nổi tiếng bởi vô vàn món ăn ngon tuyệt vời. Vậy bạn đã biết nên ăn gì ở Chinatown Singapore? Dưới đây là top 10 món ăn nên thử ở đây nha
Bản Tha Hà Giang là một trong những địa danh du lịch nổi tiếng ở vùng cao Tây Bắc với những nét đẹp truyền thống, hoang sơ nhưng vô cùng ấn tượng. Bản Tha thuộc xã Phương Độ, thành phố Hà Giang, cách trung tâm thành phố chưa đầy 5 km. Vẻ đẹp thanh bình, yên ả với những nếp nhà mộc mạc của người Tày cùng những ruộng lúa, hàng tre xanh mướt chắc chắn sẽ đem lại nhiều trải nghiệm tuyệt vời cho du khách
Nhiều người thắc mắc rằng chỉ là một căn nhà cổ bình thường mà sao nhà trình tường ở Hà Giang lại có sức hút lớn đến như vậy? Bất cứ du khách nào đặt chân đến mảnh đất cao nguyên đá cũng đều muốn ghé thăm và khám phá những điều đặc biệt về ngôi nhà trình tường Hà Giang
Đến với Hà Giang, ngoài ghé thăm những điểm đến quá nổi tiếng như cột cờ Lũng Cú, nhà của Pao, Mã Pí Lèng,... thì có một địa điểm nằm ngay dưới chân cột cờ Lũng Cú, không phải ai cũng biết nhưng lại đẹp tuyệt vời như trong thế giới cổ tích vậy. Đó chính là ngôi làng Lô Lô Chải Hà Giang. Vì sở hữu khung cảnh thơ mộng và hữu tình như thế mà nơi đây đang ngày càng trở nên nổi tiếng và hấp dẫn hơn trong mắt khách du lịch trong và ngoài nước. Đến với Hà Giang, các bạn đừng nên bỏ qua địa điểm này nhé
Đi du lịch Hà Giang, ngoài việc tham quan các địa điểm du lịch, thưởng thức ẩm thực đặc sắc thì du khách cũng đừng quên trải nghiệm các lễ hội ở Hà Giang độc đáo nhất dưới đây nhé. Các lễ hội này sẽ giúp du khách biết thêm nhiều điều về nền văn hóa đa dạng của những dân tộc vùng cao Tây Bắc và khiến cho chuyến đi của các bạn trở nên trọn vẹn và đáng nhớ hơn
